E-ticaret pek çok platformda aynı anda, son beş yıl içerisinde popüler konular içerisinde yer almıştır. Akademik çalışmalardan, Uluslararası toplantılara, televizyon haberlerinden gazetelere kadar özellikle batıda uzun süre gündemde kalmıştır. E-ticaretin bu denli gündemde kalmış olmasında e-ticaretle alakalı yapılan çalışmaların etkisi olduğu da düşünülmektedir. Ancak şu son bir yılda e-
ticaret kavramı eskiye nazaran biraz daha az dillerde dolanmaktadır. Bu makalemizde e-ticaret kavramını biraz olsun sorgulamak, yeni bir açıdan değerlendirmek adına sizin için başlıklar oluşturduk.
E-Ticaret İçin Yeni Değerlendirmeler Nelerdir ?
E-ticaret Tanımına Dair
E-ticaret yabancı dillerden dilinizde ithal olmuş bir kelimedir ve anlamını bilmeden kullanmaya başladığımız kavramlara bir örnek oluşturmaktadır. “ticaretin hangi aşamalarının internette gerçekleşmesi durumunda “e-ticaret” sayılacağı, buna bağlı olarak sayısal göstergelerin nasıl ölçüleceği tartışma konusu olmuştur. Yani daha basit bir anlatımla e-ticaret kavramını kullanırken bunun hangi aşama işlemine vurgulandığı bilinmemektedir.
OECD bu noktada standart bir tanım getirmeye çalışmıştır. E-ticaret tanımı kapsamına bağlı olarak dar ve geniş şeklinde nitelendirilmiş ve tanımlamaları bunlara bağlı olarak sağlanmıştır.
Geniş anlamda e-ticaret işlemi, işletmeler, haneler, kişiler, kamu veya özel sektör kurum ve kuruluşları arasında bilgisayar ağları üzerinden bir malın alışı veya satışının gerçekleşmesi olarak tanımlanmıştır. Malın siparişinin bu ağlar üzerinden verilmesi, ödeme ve teslimat ağ dışında da gerçekleşse tanımın kapsamında sayılması için yeterli görülmüştür.
Dar anlamda e-ticaret tanımında ise, geniş tanımdaki diğer unsurlar aynı
kalmakla birlikte, işlemin internette gerçekleşmesi koşulu getirilmiştir. Buna göre,
kapalı ağlardaki elektronik veri değişimi uygulamaları ve telefon hizmetleri kapsam dışında kalmaktadır.
E-ticaretin Önemi
Bir önceki tanımda da ifade etmeye çalıştığımız gibi e-ticaretin tanım ve ölçümlenmesinde zorluklar yaşnamaktadır. Buna karşın e-ticaretin bu önemi nereden kaynaklanmaktadır ?
Hemen hemen her yerde bu sorunun cevabı genel olarak şu şekil
dedir; Küçük ve orta ölçekli işletmeler için yeni pazarlama açılma olanağı sağlar bu durumda rekabet doğar ve işlemler hız kazanırken insan unsuru maksimuma indirgenir buna bağlı olarak da işletme maliyetlerinde düşüşler meydana gelir. Alıcı ile satıcı arasında daha etkili bir iletişim gerçekleştirilir böylece ürün kalitesi ve hizmet kalitesinin artmasına olanak sağlanır.
E-ticaretin iş süreçlerinde verimliliği arttırdığı da kabul edilir bir gerçektir. Günde yüzlerce ürün siparişi sağlanır, tedarikçi tarafından karşılanır, faturaları kesilir ve kargoya verilir. Bunların hepsi tek bir sistemden yapıldığı için aslında e-ticaretin işi kolaylaştırma aşamasında da sağladığı yararlar vardır. Bunun ötesinde birçok kişinin yapacağı iş tek bir sistem tarafından karşılandığı için işin kolaylaşmasına paralel olarak zamand
an da tasarruf edilmesine katkıda bulunur.
Burada anlatılanlar e-ticaretin önemsiz olduğu değil aslında önemi ve hayatımız ne denli kolaylaştırdığına dairdir. Ancak her işte olduğu gibi e-ticarette bu tarz faydaları bir anda görmeniz mümkün değildir. Her işte olduğu gibi e-ticarette de zaman ve tecrübe ön plandadır. Unutmayın e-ticaretin başarılı bir şekilde gerçekleşmesi için teknik, teknolojik, fiziki ve yasal altyapı kadar, sosyal ve ekonomik unsurların da yakından etkisi göz ardı edilmemelidir.
Olmazsa Olmazlar
OECD‘ in yayınlamış olduğu e-ticaret hakkında ki araştırmalara göre, e-ticaretin gelişiminin önünde farklı bir takım engeller bulunmaktadır. Bu engellere örnek olarak; veri haberleşme akışının yavaş sağlanması, -İnternet bağlantı ücretlerinin pahalı olması, Güvenlik sorunları, Uygulama maliyetlerinin yüksek olması, Yetişmiş insan gücü açığı veya eğitim eksikliği gibi sebepler baş göstermektedir.
Veri haberleşmelerinin hızlı ve geniş bir bantta sağlanması, iletişim altyapısına erişimin herkese eşit ölçüde ve ucuz sağlanması şüphesiz e-ticaretin gelişimi açısından kaçınılmazdır. Yetişmiş insan gücü ve eğitim eksikliği bir diğer önemli sebepler arasında sıralanmaktadır.
E-ticaret tarafını oluşturacak bireylerin güncel teknolojileri kullanabilecek ve gelişmeleri yakından takip edebilecek düzeyde bilgi sahibi ve asgari bir eğitim düzeyine tabi olması gerekmektedir. İnteraktif telefon bankacılığı, sadece telefon kullanmayı gerektirmesi ve zaman kazandıran pek çok işlemin yapılmasına olanak tanımasına karşın, düşük eğitim grupları tarafından kullanılmaz. Yetişmiş insan
gücü, uygulamaların yerel olarak geliştirilmesi ve çalışır kalması için yaşamsal önemdedir.
Güvenlik ve güvene dair sebepler ise en öncelikli konuların başındadır. Ticaretin olmazsa olmazı güven meselesi ağlar üzerinde gerçekleşen alışveriş süreçlerinde geleneksel alışveriş sürecine oranla daha zor sağlanmaktadır. Bir yanda tarafların alışık olmadığı yöntemlerle iletişime geçmesi sağlanırken yaşanan tedirginlik dururken diğer yanda ağın herkese açık olmasının getirdiği tereddütler bulunmaktadır. Gerçekten de ağlar üzerinde böyle bir tehdit varken alıcının tespiti ve kimlik doğrulamasında da sorunlarla karşı karşıya kalınmaktadır. Buna karşı teknik ve teknolojik önlemlerin yanı sıra hukuki düzenlemelerle de şahısların hakları koruma altına alınır.
Türkiye’ de E-ticaret
Daha öncelerde de çoğu yerde tartışıldığı üzere, e-ticaretin gelişimin ölçümlenmesinde çeşitli zorluklar yaşanmaktadır. Dolayısıyla, tek bir büyüklüğe bağlı kalmak yerine farklı istatistiklerden yararlanılması daha çok tercih görmektedir. Türkiye’ de e-ticaret çalışılırken yaşanan temel hata da , geniş ve süreli saha çalışmalarına dayalı veri eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Gerçekten de işyerlerine dönük e-ticaretin değerlendirilmesi gibi bir çalışma bugüne kadar hiç yapılmamıştır.
Bireylerin e-ticarette etkinliklerinin oldukça sınırlığı olduğu da bilinen bir gerçektir. Öte yandan bilgisayarlaşma oranı gittikçe artarken, İnternet bilgisayardan alışveriş az olacak düzeyde seyrederken daha çok sohbet etme eğilimine yönelik olarak kullanılmaktadır.
Türkiye’ de e-ticaret uygulamalarıyla alakalı en yoğun olarak kamu sektöründe karşılaşılmaktadır. Sistematik ve güncel veriler bulunmamasına karşın, son yıllarda önemli projelerin gel
iştirilmekte olduğu bilinmektedir. İnternetten pasaport başvurusu hizmetleri, vergi hizmetleri, nüfus hizmetleri için yapılanlar ve planlananlar, kamu web siteleri aracılığıyla bilgi paylaşımı, kamusal hizmetlerde e-ticaret uygulamalarının ilk akla gelen örnekleridir.
Türkiye’ de E-ticarete İlişkin Sorunlar
Türkiye’ de E-ticarete İlişkin Sorunlar diğer Ülkelerle kıyaslayacak olursak nitelik açısından çokta farklılık göstermemektedir. Ancak yinede özgün değerlendirmeler yapmanın faydaları vardır.
İletişim altyapısından bakacak olursak Türkiye’ de ki fiziki altyapının yetersiz olduğunu söylemek yanlış olacaktır. Fiziki altyapı açısından sorun olarak sayılabilecek unsurlar arasında; geniş bantta erşimin yüksek kaliteye ve yaygınlaya çıkmamış olmasından kaynaklanmaktadır. Oldukça gelişmiş bir altyapıya sahip olan Türk Telekom’ un uygun teknolojij tercihlerle geniş bantta hizmet vermesi mümkün olacaktır.
İletişim altyapısı azımsanmayacak nitelikte bir veri haberleşmesi imkanı 
sağlıyor olsa dahi evde bilgisayarlaşma oranının düşük olması sebebiyle hızlı bir artış göstermemektedir. Bu sorunların altında şühpesiz ekonomik nedenler ve kültürel tercihler yatmaktadır.
E-ticaretin gelişimi aşamasında henüz bir engel oluşturmasa dahi hukuki düzenlemelerde ki yetersizliklerde Türkiye’ de önemli bir eksikliktir. Elektronik belge, elektronik işlem, elektronik imza hakkındaki düzenlemelerin yanı sıra, vergi ve ticaret kanunlarında da e-ticarete uygun değişikliklere gidilmesi gerekmektedir.
Türkiye’ de e-ticaretin gelişmesinde kamunun etkinliğinden yukarıda biraz olsun bahsetmiştik. Buna karşın e-ticarette en çok sorunun yaşandığı alanlardan biri de kamudur. En ciddi sorun olarak uygulama geliştirmede kamuda koordinasyonun sağlanmamış olmasıdır. Onlarca kamu kurumu benzer uygulamaları bağımsız olarak yapmaya çalışmaktadır. Ancak bu çalışmaların tek bir elden sağlanmasıyla kamuda bütünlük sağlanabilir. Bu uygulama sayesinde hem veri ve bilgi paylaşımları daha düşük maliyetlerle gerçekleştirilir hem de uygulamaların başarı şansında yükselmeler meydana getirilebilir.
Sonuç Olarak
Bu kısa makalede, son yıllarda popüler olan e-ticaret üzerine yeni bir değerlendirme açısı getirmeye çalıştık. E-ticaret daha çok bir teknoloji alanı olarak görülmekle birlikte e-ticarete gereken değer ve önem verilmeli, bu alanda yapılan yatırımlar ve geliştirmeler çoğaltılmalıdır. Ayrıca kamuda e-ticaret alanında bütünlük sağlanmalı, uygulamaların başarı oranları arttırılmalıdır. Unutmayın işin özü aslında kendine güvenmek ve e-ticarette başarılı olmak için, özverili çalışmaya dayanmaktadır. Geride kalan ihtiyaçlar kolaylıkla ulaşabileceğiniz araçlardır.
E-Ticaret İçin Yeni Değerlendirmeler konulu makalemizi sizler için oluşturduk. Sizde E-Ticaret İçin Yeni Değerlendirmeler konulu makalemize görüş ve yorumlarınızı ekleyerek düşüncelerinizi bizlerle paylaşabilirsiniz.
