Bankalararası Kart merkezi tarafından 2007 yılında yapılan bir araştırmaya göre; İnternetten yapılan e-ticaret dahil kartlı ödeme tutarının 5,5 milyar TL iken, 2012 yılında 30,7 milyar liraya çıktığı; buna rağmen gelişmiş ülkelerde e-ticaretin GSYH’ ya ( Gayri safi yurtiçi hasıla ) oranının % 3,5’i iken, bu oranın Türkiye’ de halen % 1’in altında olduğu belirtilmiştir.
Yapılan araştırmaların
son verilerine göre 2013 Türkiye Ocak-Şubat döneminde İnternet üzerinde gerçekleştirilen kartlı ödemelerde 94,3 milyon lira alışveriş yapılırken, e-ticaret hacmi bir önceki yıla oranla 19,5 artarak, 5 milyar 564 milyon liraya çıkmıştır.
E-ticaretin hukuksal altyapısını değerlendirecek olursak, Türkiye’ de e-ticaretin dönüşüm kapsamı çalışmaları altında ele alındığı görülmektedir. E-ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun tasarısı, 2012 yılında TBMM ye sevk edilmesine karşın tasarı yasalaştırılmamıştır. Gönderilen bu tasarı yasasında İnternet ve cep telefonları üzerinden e-ticaret kullanıcılarına önceden onay alınması dahilinde ileti gönderilebileceği aksi taktirde 15.000 TL yi bulan para cezalarının talebinin yer aldığı ifade edilmektedir.
Türkiye’ de e-ticaretle alakalı birçok gelişme kaydedilse de, genel standartlar 2012 yılına kadar düzenlenmemiştir.
E-ticaret ve Ödeme Sistemlerine Etkisi Nelerdir ?
E-ticaret ödeme sistemleri
E-ticarette ödeme yolları; kredi kartı, elektronik kredi kartı, otomatik vezne makineleri ve para vericileri, elektronik fon transferi için satış noktası terminallari, elektronik para, elektronik çek, akıllı kart, dijital cüzdan, mobil ödeme ve diğer ödeme yollarını kapsamaktadır.
Kredi kartları, e-ticaret sisteminde en çok tercih edilen ödeme araçlarındandır. Mal ve hizmet satın alımında aracı olarak kullanılan sahibine ait kişisel ilgilerin bulunduğu bir ödeme aracıdır. Türkiye’de Eylül 2013 itibariyle, kredi kartı sayısı 56.667.648’i bulmuştur.
Sanal kredi kartları, ise yalnızca İnternet alışverişlerinde kullanılıyor olup alışverişten önce kart limiti arttırabilme ve alışverişten sonra kalan limit sıfırlanabilmektedir. Bu sayede yetkisiz kişilerin kullanımından doğacak riskler en aza indirilmektedir.
Elektronik çek, e-ticaret gerçekleştirilen sitelerin, ödemelerini çek olarak kayıt etmelerini ve işleyebilmelerini sağlayan bir ödeme sistemidir. Farklı olarak bir dijital imza kullanılmakta ve bu imza, bir ağ üzerinde yüz yüze yapılmayan işlemlerde güvenliği sağlamak amacıyla oluşturulmuş bir şifreleme sistemidir. İki anahtar şifreden oluşan bu sistem ile şifrelenmiş olan bilgi ancak bu anahtarlarla açılabilmektedir. Bu sayede yapılan ödemeler ve anlaşmalar koruma altın alınmış olur.
Elektronik Fon Transferi ( EFT); Modern haberleşme teknikleri ve bilgisayarların kullanılmasıyla parasal fonların bir yerden başka bir yere kaydi para olarak ve çok kısa sürede transfer edilebilmesidir.
Mobil ödeme, Mobil cihazlarla ve akıllı telefonlarla ödemenin gerçekleştirilmesidir. Bu konuyla alakalı pek çok girişim bulunmaktadır. Bazı modeller mobil telefonla ulaşılabilen hesaplar için önceden ödenmiş çözümler de sunmaktadırlar. Bu hesaplarda toplanan paralar (e-para veya şirket paraları) ürün ve hizmet alımları için kullanılmaktadır.
E-cüzdan, kredi kartı, e-para sahibinin kimlik ve adres bilgilerini saklayan e-ticaret işlemleri esnasında bu bilgileri otomatik olarak sağlayan yazılımdır. Örnek verecek olursak; Starbucks’ ta bir kahve siparişi verdiğinizde, hesap kasiyerin kasası olan iPad’ den akıllı cep telefonunuza saniyeler içinde gelmekte ve işlem tamamlandığında telefonunuz bunu size bildirmektedir, bu işlem için cep telefonunuzu cebinizden çıkarmanıza dahi gerek olmamaktadır. Kısaca telefon ya da tablet, tüketiciler için sadece cüzdan olmakla kalmayıp aynı zamanda bir kredi kartı okuyucusuna ve satıcılar için de kasaya dönüşmektedir.
Yurt dışında e-cüzdan uygulaması kullanımının çok olmasına karşın Türkiye’ de bu uygulama yeni gelişmektedir.
Elektronik para, Bir plastik kart gibi kişinin sahip olduğu bir elektronik araca yüklenmiş olan bir mali değer ve ya fon olup kısaca paranın dijital ortamda sunulmasıdır. Bu sistemden yararlanmak isteyen kişilerin ilk olarak elektronik para hizmeti sunan şirketler tarafından geliştirilen özel yazılımı bilgisayarlarına yüklemeleri ve o şirketle çalışan bir bankada hesap açmaları gerekmektedir; bundan sonra elektronik para ile anlaşmalı mağazaların sitelerinden veya elektronik para
yazılımını kullanan diğer taraflar ile sanal alışveriş yapılabilmektedir; alışveriş
yapıldıkça e-para miktarı azalacak ve bittiğinde yeniden hesaba para yüklenmesi gerekecektir.
Bitcoin, 2009 yılında tanınan bir kişi tarafından deneysel olarak başlatılan, Dünya’ nın herhangi bir yerindeki herhangi bir insana ödeme yapılmasını sağlayan bir para birimi olarak tanımlanmaktadır. Bitcoin teknolojisi, noktadan noktaya dağıtımlı bir ağ
üzerinde çalışır, böylece merkezi bir kuruluşa ihtiyaç kalmaz. Para oluşumu ve
transfer işlemleri ağ üzerinde kollektif olarak gerçekleşir. Bitcoinler üçüncü bir
Ģahsın ya da kuruluşun onayına gerek kalmaksızın İnternet üzerinde kolayca
gönderilir. Transferler, tasarım gereği geri dönüşümsüzdür, hızlı ve geri
harcanması dakikalar içinde gerçekleşir ve diğer ödeme şekillerine göre daha az
masraflıdır.
Elektronik ödeme sistemlerinin pazarlama yönetimine etkisi
E-ticaretin hayata geçmesiyle birlikte, pazarlama yönetimi açısından mobil pazarlama, elektronik pazarlama, İnternetle pazarlama gibi yeni kavramlar ortaya çıkmıştır. Mobil pazarlama, işletmelerin hedef tüketicileriyle telefon başta olmak üzere kablosuz, cepte taşınabilir mobil cihazlar üzerinden iletişime geçerek, gerçekleştirdikleri çeşitli interaktif uygulamalardır. Mobil pazarlama hizmetleri ya da uygulamaları çeşitli şekillerde olabilmektedir. Bunlar çoğunlukla, “WAP, mobil İnternet; mobil logo, melodi ve video; mobil oyunlar; SMS / MMS; mobil reklamlar; yerel bazda servisler; ödemeler; oylamalar ve katılımcı uygulamalar; mobil aramalar” şeklinde karşımıza çıkabilmektedir. Elektronik pazarlama ise, pazarlama faaliyetlerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesiyle ilişkilidir.
E-ticaretin yaygınlaşmasını sağlamak için e-ticaret ve e-ödeme araçları hakkında tüketicilerin bilinirliğinin artırılması gerekmektedir. Yine bu kapsamda tüketici tercih ve alışkanlıkları ile e-ödeme sistemlerine yönelik tutumları önem arz etmektedir.
E-ticaret ile birlikte finansal pazarlar değişime uğramakta, pazarların performansını ve refahını çok daha genelleştirerek etkileyebilecek, daha çok çeşitlilikte ticari düzenlemeleri mümkün kılan, pazarlar arasında değişim için bir güç olmayı sürdürmekte ve fiyatlar düşürülürken ticari düzenlemelerde birçok fiziksel sınırlamalar kaldırılmakta ve katılımcıların artması sağlanmaktadır.
E-ticaret ve Ödeme Sistemlerine Etkisi konulu makalemizi sizler için oluşturduk. Sizde E-ticaret ve Ödeme Sistemlerine Etkisi konulu makalemize görüş ve yorumlarınızı ekleyerek düşüncelerinizi bizlerle paylaşabilirsiniz.
